Ko hoće da obilježava 9. januar, mora slaviti Bosnu i Hercegovinu
Piše: Jasmin Hodžić
Na deveti januar kao tzv. „Dan Republike“ ili kao godišnjicu kojom bi se moglo podsjetiti na deveti januar 1992. godine, dokazano se institucionalno može govoriti o (ne)slavljenju ili (ne)obilježavanju samo onoga što se u republičkom smislu imenuje, pazite sad, najuže gledano, upravo kao Bosna i Hercegovina.
Još jednom, Bosna i Hercegovina je ono što se imenovalo 9. januara 1992. i Republika Srpska NIJE ono što se imenovalo 9. januara 1992. I treći put, ko misli da slavi 9. januar, neka legitimno slavi Republiku Bosnu i Hercegovinu. U višestrukom smislu. Naime, ime Bosne i Hercegovine u onoj famoznoj devetojanuarskoj Deklaraciji (koja tog 9. januara još nije značila ništa, ili koja tada bukvalno još nije bila živa: „uvest će se u život danom eventualnog priznavanja nezavisnosti Bosne i Hercegovine“ ili „Uvođenje Deklaracije u život odložit će se na neodređeno vrijeme pod uslovom da zahtjev za priznanje nezavisnosti Bosne i Hercegovine njegovi podnosioci povuku...“), dakle, ime Bosne i Hercegovine tu se spominje nekoliko puta, a u kontekstu osnivanja tzv. nove republičke teritorije spominje se u dvije različite veće formulacije. Prvo, kroz formulaciju zasnovane odluke da se pristupi „formiranju Republike srpske Bosne i Hercegovine“ (preambula), zatim i kroz donošenje „Deklaracije o proglašenju republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine“ (naslov), a na koncu kroz formulaciju da se „proglašava Republika srpskog naroda Bosne i Hercegovine“ – ruku na srce, očigledno je formulacija o tzv. republici dodatno precizirana srpskim imenom (pridjevom), s naumom da se osnuje SRPSKA Bosna i Hercegovina (ALI: Bosna i Hercegovina), koju , eto, osniva SRPSKI narod Bosne i Hercegovine.
Koliko mnogo Bosne i bosanskog u tadašnjem (bosanskom) srpskom republičkom naumu? Pa, dobro, pravi bosanski okvir ima neke zdrave logike, kao što legitimitet samog srpskog okvira unutar većeg bosanskog postojećeg republičkog okvira (SR BiH) pravno niukoliko nije mogao biti logičan! (Već je početkm 1991. bosanska vlada uvela u proceduru Deklaraciju o državnoj suverenosti i nedjeljivosti Republike Bosne i Hercegovine.)
Ali, nismo još ni počeli – pitanje je kako su stvarno imenovane tadašnje, pazite sad, „bosanske srpske republičke“ INSTITUCIJE (a nakon što su srpski političari većinom počeli napuštati bosansku vladu i krajem 1991. napravili svoju skupštinu, nakon što je Bosna i Hercegovina poslala aplikaciju za priznavanje nezavisnosti)?
Na prethodnoj novčanici jasno stoji grad Banja Luka i ista ona 1992. godina kao godina tzv. devetojanuarske Deklaracije. Da se ime Bosne i Hercegovine zadržalo i sljedeće, 1993. godine, pokazuje naredna ilustracija.
Naravno, kada se jasno uvidjelo da ideja međunarodno priznate Republike Bosne i Hercegovine (ipak!) već čvrsto opstaje, uprkos dvostrukim ratnim djelovanjima protiv Bosne i Hercegovine, ubrzo se (već tokom 1993. godine) ime Bosne i Hercegovine izgubilo iz imena „bosanskih srpskih institucija“, kao što smo nekoć svjedočili i danas svjedočimo savremenom „bosanskom srpskom“ animuzitetu prema svemu bosanskom (up. promjene zvaničnih imena bosanskih gradova činom brisanja pridjeva bosanski, nepoželjnost nominacije bosanski jezik, i slično.).
Za „izgradnju“ republike potreban je novac, a bit će da se na tom putu najviše novca (barem u početku) moralo ulagati u vojsku? Zato je posebno zanimljivo kako se ime Bosne i Hercegovine nalazilo u obilježjima bosanske srpske vojske i kako je njegovo izbacivanje iz imena tražilo i jednu dodatnu preformulaciju. Pogledajmo zato sljedeće vojne registarske oznake.
Dakle, prvo je BiH smetala nezvanično, a potom se prešlo i na zvaničnu preformulaciju, tako da smo tablice „Vojske Republike Srpske“ (VSR) dobili tek iz, pazite, TREĆEG pokušaja.
Prvo „BCP БиХ“, zatim samo „BCP“ (bez Bosne i Hercegovine), i tek na kraju famozno „BPC“. Neko će dići tri prsta u zrak, a neko uzviknuti samo: „Treća (ne)sreća...“
Gluho i daleko bilo!
 |
Jasmin Hodžić je doktor humanističkih nauka iz područja lingvistike.Objavio je tri knjige iz oblasti lingvističke bosnistike, od kojih je jedna koautorska. Najviše se bavi sociolingvistikom, akcentologijom i sintaksom. Objavo je i autorsku knjigu priča iz ratnog djetinjstva „Telegrami za Angela Palmerasa“. Piše i kolumne, izvještaje i polemike. Živi i radi u Sarajevu. |
(Preporod.info)
